سیم آرماتوربندی چیست؟
سیم آرماتوربندی یا سیم قالب بندی، یک نوع مفتول فولادی هست که عملیات حرارتی آن را هم پشت سر گذاشته و به انعطاف بالایی رسیده است که به سبب عملیات حرارتی این مقطع، این مفتول در کنار انعطاف زیاد از مقاومت کششی بالایی هم برخوردار می‌شوند که در نهایت، از آن یک گزینهٔ مطلوب برای کنار هم قراردادن و مستحکم کردن میلگردها در فرایند آرماتوربندی می‌سازند. افزون بر این، از مفتول‌های آرماتور برای فرم دهی به انواع فونداسیون و ستون نیز استفاده می‌شوند. از آنجایی که سیم آرماتوربندی، از فراورده‌های مفتول پخته محسوب می‌شود و ظاهری تیره دارد، با عنوان “مفتول سیاه” نیز شناخته می‌شود؛ از آنجایی که این مقطع عموما در فرایند آرماتوربندی و قالب بندی ساختمان سازی استفاده می‌شود، با نام سیم آرماتوربندی یا سیم قالب بندی نیز شناخته می‌شود.
ویژگی‌های سیم آرماتوربندی (سیم قالب بندی) چیست؟
در بخش قبلی دو مورد از برجسته‌ترین ویژگی‌های فنی انواع مفتول آرماتوربندی، یعنی انعطاف بالا و مقاومت کششی مطلوب را از نظر گذراندیم. ویژگی‌های این محصول باعث تعیین کاربردهای دقیق آن می‌شوند و به سبب همین مسئله، بسیار مهم هستند. به عنوان مثال، ویژگی انعطاف‌پذیری این مقاطع باعث می‌شود که دسته‌ای از آن‌ها را در فرایند آرماتوربندی و دسته‌ای دیگر را برای پروسه‌های نجاری به کار ببرند.
با توجه به اینکه میلگردهای آرماتور در برخی شرایط با تنش‌های زیادی مواجهه می‌شوند، اگر سیم‌های آرماتوربندی پاسخگوی چنین تنشی نباشند، به سرعت آسیب می‌بینند و ایمنی سازه را تامین نخواهند کرد. بعد از انعطاف، دومین ویژگی این محصولات، مقاومت کششی زیاد است. در ادامهٔ این بحث، لازم است به این مسئله نیز اشاره کنیم که در برخی از موارد، از آلیاژهای استیل ضد زنگ برای تولید این دسته از سیم‌ها استفاده می‌شود؛ این اقدام باعث بروز برخی ویژگی‌های ضدزنگ در سیم آرماتور می‌شود و آن را در مقابل واکنش‌های داخل بتن نیز ایمن می‌کند.
کاربرد انواع سیم مفتول
جالب است بدانید که عموم مردم تفاوتی در میان انواع سیم مفتول، قائل نیستند. اما در واقع این مقاطع بر اساس قطر تفاوت‌هایی جزئی با یکدیگر دارند و همین ویژگی‌ها هستند که موجب بروز انعطاف و مقاومت کششی متفاوتی در این محصولات می‌شوند و در نهایت، کاربردهای آن‌ها را متمایز می‌کنند. از سوی دیگر، در زمان دریافت قیمت هر کیلو سیم آرماتوربندی باید به این مسئله توجه داشته باشید که این محصولات دارای ضخامت‌های گوناگون هستند و این نکته به شکل مستقیم وزن آن‌ها را تحت شعاع قرار می‌دهد؛ اما بااین‌حال، تولیدکنندگان سیم آرماتور معمولاً این محصولات در کلاف‌هایی عرضه می‌کنند که ضخامت‌های گوناگونی دارند اما از نظر وزنی مشابه هستند و صرفاً طول آن‌ها متفاوت است.
سیم مفتول آرماتوربندی بر مبنای ضخامت، به انواع زیر تقسیم می‌شود:
سیم آرماتوربندی
این دسته از مفتول‌ها ضخامتی در حدود ۱.۲ تا ۱.۵ میلیمتر دارند و در فرایند آرماتوربندی به کار می‌روند؛ کلاف‌های این دسته از مفتول‌ها به شکل یکپارچه وزنی در حدود ۳۰ کیلوگرم دارد و در صورت نیاز، باید با ابزارها و قیچی‌های مخصوص برش بخورد. همچنین گفتنی است که وزن این مقطع از جهات گوناگونی حائز اهمیت است؛ اولا که جزئی از وزن کلی سازه به حساب می‌آید و دوما معیاری نهایی برای تعیین قیمت سیم آرماتوربندی است. برای استفاده در فرایند گالوانیزاسیون و تولید مفتول‌های ضد اکسید، معمولا از نمونه‌های ۱.۲ میلی‌متری استفاده می‌شود.
سیم قالب‌بندی
سیم‌های مخصوص قالب‌بندی ۲.۵ میلیمتر ضخامت دارند و در قالب‌بندی فونداسیون، ستون‌ها و تیرها به کار می‌روند. این دسته از محصولات مانند نمونه‌های قبلی در کلاف‌های ۳۰ کیلوگرمی عرضه می‌شوند ولی از نظر طول، کوتاه‌تر از نمونه‌های قبلی هستند. لازم به ذکر است که قیمت سیم قالب بندی به سبب وزن بیشتر، بالاتر از سیم‌های مخصوص آرماتوربندی است.
سیم نجاری
مفتول‌های سیاه نجاری ضخامتی ۳ میلی‌متری دارند و از انواع مقاطع مفتولی، ضخیم‌تر هستند. این دسته از محصولات که در واقع میلگردهایی سبک به حساب می‌آیند، در فونداسیون، مش‌بندی و مستحکم‌سازی باقی قسمت‌های سازه‌های بتنی به کار می‌روند؛ لازم به ذکر است که وزن کلی کلاف آن‌ها معمولا ۵۰ کیلوگرم است.
انواع گره برای استفاده از سیم آرماتور
پس از دریافت قیمت سیم مفتول آرماتوربندی و خرید آن، باید با استفاده از یکی از گره‌های مرسوم در میان متخصصان، از این محصول استفاده کنید. گفتنی است که هر کدام از شیوه‌های بستن سیم مفتول به آرماتورها مزیت‌های خود را دارد و این تشخیص متخصص است که موجب انتخاب یکی از آن‌ها می‌شود. روش‌های مرسوم در این زمینه شامل موارد زیر می‌شود:
روش لغزان یا ساده
برای آنکه بتوانیم در سقف یک سازه، یک صفحهٔ افقی ایجاد کنیم و پس از آن، فرایند بتن‌ریزی آن را پشت سر بگذاریم، لازم است که از این روش گره استفاده کنیم؛ در این روش، ابتدا میلگردها با یک زاویهٔ قائمه بر روی هم قرار می‌گیرند و در آخر، فرایند گره‌زدن سیم آرماتور انجام می‌شود.
روش اصطکاکی
با استفاده از این روش می‌توانیم یک صفحهٔ عمودی را آرماتوربندی کنیم و میلگردها را در موقعیتی قرار دهیم که بیشترین میزان اصطکاک در آن‌ها به وجود بیاید و این فرایند موجب جلوگیری از لغزش آن‌ها بشود.
روش صلیبی
عموماً برای آن دسته از موقعیت‌ها از گره صلیبی استفاده می‌شود که میلگردهای آرماتوربندی قطر زیادی دارند و نقطه‌های اتصال آن‌ها با یکدیگر کمتر از حالت معمول است؛ این گره باعث می‌شود که بیشترین میزان درگیری میلگردهای آرماتور ایجاد شود و استحکام لازم به دست بیاید.
روش پشت گردنی
برخلاف روش ساده که برای ایجاد یک صفحهٔ بتنی افقی استفاده می‌شود، این روش برای ایجاد کردن یک سازه بتنی به شکل عمودی به کار گرفته می‌شود؛ این تکنیک بیشترین میزان ایمنی را در چنین وضعیتی به میلگردها و آرماتورها می‌دهد که تا پیش از انجام آرماتوربندی، جابه‌جا نشوند.