رابیتس چیست؟
رابیتس ها یکی از مصالح فولادی به حساب می‌آیند که امروزه در صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده زیادی قرار می‌گیرند و از طریق انجام فرآیند پرس‌کاری و کشش بر روی ورق گالوانیزه تولید می‌شوند. کاربرد آنها بسیار زیاد بوده و به وفور انواع مختلف آن که تعیین‌کننده قیمت رابیتس هست، که در سقف کاذب مشاهده می‌شود. فولاد گالوانیزه در شرایط مختلف، مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و همین موضوع این محصول را برای تولید مناسب می‌کند. برای اینکه بهتر بدانید رابیتس چیست باید کاربرد این محصول ها را بدانید. این محصول های فولادی به طور گسترده در ساخت دکوراسیون، کارهای ترمیمی و تزیینی استفاده می‌شوند و اغلب برای ایجاد پیوستگی در سطوح دیوار به کار برده می‌رود؛ به گونه‌ای که هر انفصال و ترک‌خوردگی دیوار را می‌پوشاند. در مورد رابیتس باید بدانید که این مصالح پرکاربرد انواع متنوعی دارند و ماده سازنده آن به فولاد محدود نمی‌شود و ماده‌ای پلیمری (Polymer) نیز می‌تواند برای ساخت این مصالح استفاده شود.
بررسی کیفیت رابیتس
اگر برای اولین بار قصد خرید رابیتس را دارید و اطلاعات کافی در رابطه با آن ندارید و می‌خواهید محصول با کیفیتی خریداری کنید، آن را چند بار بر روی زمین بزنید، اگر تکه‌های گالوانیزه از رابیتس جدا شدند و بر روی زمین ریختند، این امر نشان‌دهنده این موضوع است که رابیتس درجه یک نیست.
انواع رابیتس بر اساس ستون
رابیتس‌ها را معمولا بر اساس نوع نیاز در ستون‌های مختلف تولید می‌کنند. در ایران رابیتس‌ها با تعداد ستون‌های ۹، ۱۱ و ۱۳ ستونه مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام کاربرد متفاوتی در صنعت ساختمان‌سازی دارند، به تعداد ستون رابیتس، پل ستون نیز گفته می‌شود. البته باید توجه داشته باشید که استفاده از رابیتس ۱۷ ستونه نیز در کشورهای دیگر رایج است، ولی در ایران این محصول تقاضای بالایی ندارد.
نوع ۱۳ ستونه این محصول از کیفیت بالاتری برخوردار است که البته از نظر قیمت از انواع دیگر گران‌تر است و کاربردهای خاصی دارد؛ به همین دلیل است که در هنگام خرید رابیتس باید توجه داشته باشید که نوع خریداری شده با مورد مصرفی و متراژکاری تطابق داشته باشد.
گاهی مشاهده می‌شود که برای بالا بردن سرعت کار، در سقف‌های کاذب از نوع ۱۳ ستونه به جای ۹ ستونه سبک استفاده می‌شود که این کار علاوه بر غیر استاندارد بودن، هزینه بیشتری هم در بر دارد.
اما در گچ‌کاری سقف، نوع ۱۳ ستونه سنگین کاربرد بیشتری دارد، همچنین در نمای ساختمان هم ۱۳ ستونه سنگین استفاده می‌شود، چرا که باید وزن سنگ نما را تحمل کند.
تنوعی که در تعداد ستون‌های رابیتس وجود دارد، به دلیل موارد متعدد کاربرد رابیتس است و ارتباطی به قیمت ندارد. قیمت آن را با وزن و ضخامت مشخص می‌کند و تعداد ستون‌ها اهمیتی ندارد. به عنوان مثال ممکن است نوع ۹ ستونه فوق سنگین، از نوع ۱۱ ستونه سبک، وزن بیشتری داشته و در نتیجه گران‌تر باشد.
انواع رابیتس بر اساس وزن
ورقی که از آن به منظور تولید استفاده می‌شود، می‌تواند ضخامت‌های متنوعی داشته باشد و به هر میزان که ضخامت ورق زیاد باشد، محصول تولیدی وزن بیشتری خواهد داشت. بنابراین هر ورق رابیتس با توجه به ورق سازنده آن دارای وزن متفاوت (سبک، نیمه سنگین، سنگین و فوق سنگین) است که تاثیر مستقیمی بر قیمت رابیتس دارد. اما توجه داشته باشید که نمی‌توان گفت رابیتسی که وزن بیشتری دارد، همیشه بهتر است. در واقع قیمت ورق گالوانیزه، تاثیر مستقیم بر نرخ رابیتسی که از آن ساخته می‌شود، دارد.
در مواردی که از این محصول برای سقف کاذب استفاده می‌شود، وزن آن اهمیت چندانی ندارد و به همین خاطر معمولاً از نوع سبک آن استفاده می‌شود. استفاده از نوع سنگین در سقف کاذب علاوه بر تحمیل هزینه بیشتر کار را هم سخت‌تر می‌کند. در سقف کاذب به دلیل اینکه انعطاف بیشتری مورد نیاز است، ۹ ستونه سبک انتخاب مناسبی است.
یک نکته مهم که در خرید رابیتس باید مورد توجه قرار دهید این موضوع است که خرید رابیتس براساس مشخصات وزنی صورت می‌گیرد و وزن رابیتس بر روی بسته‌های آن قید نمی‌شود بدین منظور نیاز به اندازه‌گیری وزن آنها با باسکول و کنترل وزن است.
در جدول زیر می‌توانید وزن انواع رابیتس سبک، نیمه سنگین، سنگین و فوق سنگین را مشاهده کنید
انواع رابیتس براساس چشمه
علاوه بر وزن و ستون، رابیتس‌ها را بر اساس روزنه‌های بین ستون‌ها یا همان تعداد چشمه‌ها نیز می‌توان دسته‌بندی کرد. رابیتس‌های تولیدی به دو صورت دو یا سه چشمه در بازار وجود دارند. چشمه‌های موجود بین ستون‌ها می‌تواند اشکال مختلفی مانند لوزی، مربع و متوازی الاضلاع داشته باشند که در ایران تنها تولید و استفاده رابیتس‌هایی با چشمه متوازی الاضلاع رایج است. البته باید توجه داشت که هر چه تعداد چشمه‌ها بیشتر باشد، ابعاد ان کوچک‌تر است. کاری که چشمه انجام می‌دهد جذب انرژی است، اگر اندازه این چشمه‌ها زیاد باشد، میزان زیادی انرژی هدر می‌رود و اگر اندازه چشمه‌ها کم باشد، مقاومت به جذب انرژی زیاد است. بنابراین اندازه بهینه‌ای برای چشمه‌ها در نظر می‌گیرند که همان زاویه چشمه است، تا میزان جذب انرژی کم و زیاد نشود.
مراحل رابیتس‌کاری یا راویزکاری چیست؟
یکی از موارد استفاده از رابیتس برای ساختمان‌سازی در اجرای سقف کاذب است؛ این فرآیند چند مرحله دارد که ابتدا با توجه به اصول اجرای سقف کاذب، کلاف‌بندی انجام شده، در مرحله بعد، برای رابیتس‌کاری توری رابیتس روی ساختار کلاف میلگرد، پوشیده شده و در نهایت گچ‌کاری انجام می‌شود.
مزایای استفاده از رابیتس
مزایای زیادی برای استفاده از رابیتس وجود دارد که در زیر آن ها را شرح می دهیم:
- استحکام نسبی به شرط رعایت اصول مهندسی و جوش مناسب
- سرعت اجرای مناسب
- اجرای آسان و طرح‌پذیری مناسب (نه مطلوب)
- فراوانی در بازار و سهولت تهیه آن
- امکان ایجاد طرح‌های مختلف و مورد نظر مشتری
معایب استفاده از رابیتس
در زیر معایب رابیتس را می شماریم:
- وزن سنگین سازه
- لزوم لایه ضخیم گچ در صورت استفاده از ملات گچ
- بروز ترک‌های فراوان در پوشش نهایی به خصوص در گچ ناشی از اختلاف انبساط حرارتی این محصول فولادی و اندود و یا ارتعاشات ناشی از لرزش ساختمان که حتی منجر به جدایی کامل اندود از این محصول در مرور زمان می‌شود.
- عدم امکان طرح‌پذیری مطلوب به واسطه محدودیت فضای گچ‌کاری (نیاز به ایجاد جای مانور دست و ماله برای سفیدکار و عدم امکان ایجاد اشکال کوچک، ظریف و مینیاتوری)
- بروز خوردگی در اجزا شاسی‌کشی خصوصا در محل‌های جوش در نقاط مرطوب و فضای باز در دراز مدت
- عدم وجود خاصیت آکوستیک و ضد صدا