انواع الکترود جوشکاری؛ جدول، مشخصات و کاربرد انواع سیم جوش

 

آسان‌ترین راه برای اتصال بادوام و عمری قطعات فلزی، جوشکاری است. برای عمل جوشکاری هم نیاز به یک دستگاه جوش و الکترود جوشکاری و یا سیم جوش است. اما انواع الکترود جوشکاری و سیم جوش بر چه اساسی و به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند؟ هر الکترود مناسب چه نوع جوشی است و چطور باید الکترود درست را انتخاب کنیم؟

 

الکترود چیست و چطور دسته‌بندی می‌شود؟

الکترود یک قطعه رسانا است. یک طرف الکترود فلزی و طرف دیگر غیرفلزی است. طرف فلزی را به دستگاه جوش و طرف غیر فلزی را به قطعه کار متصل می‌کنند. وقتی الکترود به دستگاه جوش متصل می‌شود، تشکیل یک قوس الکتریکی می‌دهد و دو قطعه فلزی را به هم متصل می‌کند.

الکترودها بر اساس موارد مختلفی دسته‌بندی می‌شوند، از جمله:

قطر
نوع پوشش
ساخت
جنس مفتول
ضخامت پوشش
الکترود جوشکاری – کاربری
الکترود جوشکاری – کاربری

انواع الکترود جوشکاری بر اساس قطر

قطر یکی از پارامترهای مهم در انتخاب الکترود جوشکاری است. کاربر با توجه به نوع کار، ضخامت قطعه کار و همچنین دستگاه جوش باید قطر الکترود را انتخاب کند. قطر الکترودهای جوشکاری را می‌توان بر اساس جدول زیر تقسیم‌بندی کرد:

قطر(mm) ۲.۶ ۳.۲ ۴ ۵
طول(mm) ۳۵۰ ۳۵۰ ۴۵۰ ۴۵۰
آمپر ۶۰-۹۰ ۱۰۰-۱۲۰ ۱۱۰-۱۶۰ ۱۶۰-۲۲۰
مشخص است که هرچه قطر و طول الکترود بیشتر باشد، دستگاه جوش باید آمپر قوی‌تری در اختیار کاربر قرار دهد. ۵ میلی‌متر ضخیم‌ترین نوع الکترود است که برای فعالیت‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

الکترود ۵
الکترود ۵

مشاهده صفحه برش آهن اوسیس

انواع الکترود جوشکاری بر اساس نوع پوشش

از دیگر پارامترهای دسته‌بندی الکترودهای جوشکاری، نوع پوشش آن‌ها است. الکترودها بر اساس نوع پوشش به موارد زیر تقسیم می‌شوند.

· الکترود قلیایی، کیفیت جوش بالا

پرکاربردترین نوع الکترود، الکترود با پوشش قلیایی است. این محصول از ترکیباتی مثل کربنات منیزیم، فلورید کلسیم و کربنات کلسیم ساخته شده است. از ویژگی‌های مثبت جوشکاری با این نوع الکترود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کیفیت بالای جوش
کاهش رطوبت
کاهش اکسیژن فلز
ایجاد گاز محافظ کار
جداسازی ناخالصی‌هایی مانند گوگرد و فسفر از محل جوش
تشکیل سرباره چسبناک

· الکترود اسیدی و جوشکاری آسان

در ساخت الکترودهای اسیدی از موادی مانند اکسیدها، سیلیسیم و کربنات منگنز استفاده شده است. الکترود اسیدی در همه موقعیت‌های جوشکاری کاربرد دارد. البته عمق نفذ این الکترود زیاد نیست. از مزیت‌های این الکترود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سطح هموار و براق قطعه‌کار بعد از جوشکاری
جدسازی راحت سرباره پس از اتمام عملیات جوشکاری
شروع آسان جوشکاری
انعطاف پذیری و مقاومت در برابر ضربه
الکترود اسیدی
الکترود اسیدی

· الکترود رتیلی، جداسازی راحت

اکسید تیتانیوم به نام ماده رتیلی هم نامگذاری می‌شود. به همین خاطر الکترودهایی که ساخته از این ترکیب شیمیایی هستند، به اصطلاح رتیلی نام دارند. الکترود رتیلی هم با جریان برق AC و هم با جریان برق DC قابلیت کار دارد. این الکترود برای جوشکاری کنج‌ها، گوشه‌ها، قسمت‌های افقی و جوشکاری سربالا مناسب است. از دیگر مزیت‌های استفاده از این نوع الکترود موارد زیر است:

پایداری قوس الکتریکی
گرده جوش منظم و دقیق
جداسازی راحت سرباره
پاشش ناچیز جوش

 

· الکترود اکسیدی با پوشش ضخیم

الکترودهای اکسیدی از پوشش شیمیایی شامل منگنز، سیلیکات و اکسید آهن ساخته شده است. این نوع الکتردها هم با جریان DC و هم با جریان AC کار می‌کنند. محل جوش حاصل از الکترودهای اکسیدی صاف و یکنواخت است. از دیگر مزیت‌های این نوع الکترود می‌توان موارد زیر را نام برد.

پوشش ضخیم
جداسازی آسان سرباره

· الکترود سلولزی و عمق بالای جوشکاری

۴۰ درصد این نوع الکترودها، از سلولز تشکیل شده است. این الکترودها با جریان مستقیم برق DC کار می‌کنند و گاز هیدروژن و دی‌اکسیدکربن آزاد شده هنگام کار با این الکتردها، قوس الکتریکی را از نفوذ گازهای مخرب موجود در اتمسفر محافظت می کنند.

از دیگر مزیت‌های الکترودهای سلولزی می‌توان موارد زیر را نام برد:

سرباره نازک و غیر چسبنده
امکان استفاده در موقعیت‌های مختلف
ایجاد قووس قوی و پایدار
نفوذ و عمق جوش بالا
الکترود سلولزی

مشاهده صفحه گرانیت بر رونیکس

انواع الکترود جوشکاری از نظر نوع ساخت

یکی دیگر از پارامترهای دسته‌بندی انواع الکترود جوشکاری، نوع ساخت آن است. الکتردها از نظر نوع ساخت به موارد زیر تقیبم‌بندی می‌شوند:

· الکترود کم هیدروژن

در پوشش الکترودهای کم هیدروژن، از مقدار کمی هیدروژن استفاده شده است. از این نوع الکتردها برای جوشکاری فولاد پرکربن استفاده می‌شود.

· الکترود چسبان سریع با نرخ رسوب بالا

نرخ رسوب‌گذاری در الکترودهای چسبان سریع زیاد است. دلیل این اتفاق مقدار زیاد پوشش در این نوع الکترودهای جوشکاری است.

· الکترود انجماد سریع با قوس مقاوم

الکترودهایی که به روش انجماد سریع ساخته شده‌اند، قوس مقاومی ایجاد می‌کنند. سرباره در این نوع الکترودها ناچیز است. از الکترودهای انجاد سریع می‌توان در موقعیت‌های مختلف جوشکاری استفاده کرد.

· الکترود انجماد پرشده با دانه‌های یکنواخت

پوشش در الکترودهایی که به روش انجماد پرشده ساخته می‌شوند سنگین است. این الکترودها قابلیت خارج کردن سرباره و همچنین ایجاد دانه‌های یکناخت در محل جوشکاری را دارند.

انواع الکترود جوشکاری از نظر جنس مفتول

همانطور که توضیح دادیم، الکترود از یک شاخه و پوشش دورش ساخته شده است. جنس شاخه الکترود پارامتر دیگری برای دسته‌بندی الکترودها است.

انواع الکترود جوشکاری بر اساس جنس مفتول عبارت اند از:

فولاد کم کربن
فولاد ضد زنگ
نیکل
آلومینیوم
پلی اتیلن

انواع الکترود جوشکاری از نظر ضخامت پوشش

ضخامت پوشش الکترودهای جوشکاری عامل دیگر دسته‌بندی این محصولات است. این ضخامت در عمق نفود، قوس الکتریکی و دوام جوشکاری تاثیرگذار است.

الکترودهای جوشکاری بر اساس ضخامت به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

پوشش نازک
پوشش متوسط
پوشش ضخیم
پوشش خیلی ضخیم
الکترود ضخیم
الکترود ضخیم

نامگذاری انواع الکترودهای جوشکاری

نامگذاری الکترودهای جوشکاری بر اساس استاندارد A.W.S است. این سه حرف مخفف انجمن جوشکاران امریکا است. بر اساس این استاندارد، الکترودها از طریق یک کد ۶ کاراکتری شناخته می‌شوند.

کاراکتر اول نشان دهنده جریان الکتریکی مورد نیاز است. اگر در اسم الکترود حرف E درج شده باشد؛ نشان دهنده این است که الکترود نیاز به قوس الکتریکی دارد. اگر کاراکتر اول RG باشد یعنی می توان از این الکترود در جوشکاری گازی استفاده کرد.

دو کاراکتر بعدی که تشکیل شده از عدد است، نشان دهنده استحکام کششی الکترود بر حسب پوند بر اینچ مربع است.

کاراکتر چهارم در نامگذاری الکترودها، حالت جوشکاری را مشخص است. جدول زیر بیانگر حالات مختلف جوشکاری است.

عدد نوع جوشکاری

۱ جوشکاری در همه موقعیت‌ها
۲ جوشکاری در حالت تخت و افقی
۳ جوشکاری در حالت تخت
۴ جوشکاری در همه موقعیت‌ها و حالت v-down
کاراکتر پنجم نیز نشان‌دهنده نوع پوشش الکترود است که بر اساس جدول زیر تعریف می‌شود.

عدد نوع پوشش

۰ الکترود پر سلولز و کربنات سدیم
۱ پر سلولز و کربنات پتاسیم
۲ پر تیتان و کربنات سدیم
۳ پر تینان و کربنات سدیم
۴ پر تینان به همراه پودر آهن
۵ کم هیدروژن
به عنوان مثال اگر روی یک الکترود جوشکاری کد E6010 درج شده باشد، یعنی این الکترود مناسب قوس الکتریکی است. فشار کششی آن ۶۰ اینچ بر متر مربع است و در همه موقعیت‌ها امکان استفاده دارد. در آخر نیز جنس پوشش آن از نوع پرسلولز و کربنات سدیم است.

 

سیم جوش چیست و چه تفاوتی با الکترود دارد؟

سیم جوش ابزار دیگری است که در عملیات جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیم جوش جایگزین الکترود در جوشکاری است. تفاوت عمده این محصول با الکترود جوشکاری، در پوشش است.

سیم جوش پوشش ندارد و صرفا از یک مفتول تشکیل شده است. سیم‌های جوش به دو دسته فلزی و غیر فلزی تقسیم می‌شوند. سرعت بالا و جوشکاری یکنواخت از ویژگی‌های کار با سیم جوش است.

انتخاب بهترین الکترود جوشکاری بر اساس نیاز کاربر

با شناخت انواع الکترود جوشکاری و کاربردهای آن، حالا نوبت به انتخاب است. در نهایت کاربر باید الکترودی را انتخاب کند که متناسب با کارش باشد. این انتخاب به دستگاه جوشکاری نیز بستگی دارد.

اگر شما تجربه استفاده از الکترود و دستگاه جوشکاری را دارید، برای ما کامنت بگذارید.